راهنمای سرمایه گذاری در نیروگاه های کوچک
استفاده از انرژیهای پاک در سراسر جهان به طور روز افزونی در حال رشد است و ایران هم با فاصله منطقی به فکر استفاده از انرژیهای پاک مثل انرژی خورشیدی افتادهاست. به این جهت وزارت نیرو طرح جدید «احداث نیروگاههای خورشیدی خانگی» را ارائه داده است تا گام مهم و موثری در این زمینه بردارد.
طرح احداث نیروگاه خورشیدی از سوی وزارت نیرو و سازمان بهره وری انرژی ارائه گردیده است. بر این اساس طرح مشترکان برق علاقهمند به نصب نیروگاه خورشیدی میتوانند بعد از مشورت با یکی از شرکتهای پیمانکار مربوطه به شرکتهای توزیع برق مراجعه و درخواست احداث نیروگاه خورشیدی کنند. پس از احراز شرایط مالکیت و رعایت سقف ظرفیت انشعاب توسط شرکت توزیع برق، مجوز اولیه برای احداث به متقاضی ارائه میگردد و بازه زمانی ۲۰ ساله خرید تضمینی برق آغاز میشود. سپس متقاضی یک شرکت معتبر پیمانکار انتخاب میکند و قرارداد احداث نیروگاه خورشیدی را با ان شرکت معتبر عقد میکند.
پس از اتمام عملیات احداث نیروگاه خورشیدی، به شرکت توزیع برق برای نصب کنتور، بازدید نهایی و راهاندازی اطلاع رسانی میشود. این کنتور را شرکت خصوصی و با تائید وزارت نیرو به متقاضیان ارائه میدهد. قرارداد خرید تضمینی برق بین شرکت توزیع نیروی برق و متقاضی منعقد میگردد و پس از صدور صورت حساب تولید برق، وزرات نیرو هزینه صورت حساب ذکر شده را در وجه متقاضی پرداخت میکند.
اجرای طرح
وزارت نیرو پیمانکاری و اجرای این طرح را به شرکتها و سازمانهای خصوصی محول کرده است و تمامی شرکتهایی که در حوزه انرژی خورشیدی فعالیت دارند، میتوانند این طرح را پیاده و آماده سازی کنند.
انرژی خورشیدی از لحاظ تولید انرژی، پاک و رایگان است و قیمت احداث یک نیروگاه خورشیدی ۵ کیلوواتی از شش میلیون و ۲۰۰ هزار تومان شروع میشود و نسبت به مساحت زمین افزایش مییابد و قابل برگشت است با سود دهی که ازدرآمد نیروگاه حاصل میشود .
نکته دیگری که باید در نظرداشت هزینه جاری استفاده از انرژی است. هزینه جاری استفاده از سیستمهای خورشیدی در مقایسه با دیگر سیستمها از جمله استفاده از برق شبکه خیلی کمتر و بهینه است؛ هزینه استفاده از سوختهای فسیلی به مراتب خیلی بیشتر از انرژی خورشیدی و برق شبکه میباشد.
ایران با وجود ۳۰۰ روز آفتابی از مجموع ۳۶۵ روز سال در بیش از دو سوم مساحت خود و متوسط تابش نور خورشید ۴/۵ تا ۵/۵ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز، یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در حوزه انرژی خورشیدی است.
شرکت آرانیرو یکی از شرکتهای معتبر و فعال در حوزه ی انرزی خورشیدی است که علاوه بر احداث نیروگاههای خورشیدی، محصولات خورشیدی زیادی را نیز به بازار ارائه میدهد. از جمله یخچال خورشیدی، کولرگازی خورشیدی، آب گرمکن خورشیدی. این شرکت همچنین پنلهای خورشیدی را روی سقف یا نمای ساختمانها و پارکینگها کار میگذارد و حتی درخت و آلاچیق خورشیدی نیز نصب میکند.
سازمانهای پشتیبان
بودجه طرح نیروگاههای خورشیدی از جانب وزرات نیرو و سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا) تامین میشود. باوجود این که سازمانهای خصوصی این طرح را اجرایی میکنند اما وزارت نیرو برای فروش برق با مصرف کننده قرارداد میبندد. این طرح به نفع خود وزرات نیرو نیز هست، بدین صورت که هرچه مقدار قراردهای بسته شده بالاتر برود، میزان تولید برق توسط نیروگاههای خورشیدی نیز بالاتر میرود.
شرایط مشارکت
مهمترین حسن این طرح این است که هیچ محدودیتی ندارد و همه افراد میتوانند در آن شرکت کنند البته به شرطی که از مشترکان سازمان برق باشند، انشعاب برق هم داشته باشند و مالک خانه یا زمینی باشند که قصد دارند سیستم خورشیدی را در آنجا نصب کنند. سپس وزارت نیرو یک تعهد ۲۰ ساله از داوطلبان میگیرد تا اطمینان حاصل کند که تا ۲۰ سال آینده امکان بهرهبرداری از آن نیروگاهها را دارد.
چشمانداز طرح
تا چند سال قبل، ایران یکی از بزرگترین صادرکنندگان برق به کشورهای اطراف بود اما با رشد جمعیت و افزایش استفاده از تکنولوژیهای جدید مانند دستگاههای سرمایشی و گرمایشی، مصرف برق بالا با چنان افزایشی روبهرو شد که نیروگاههای برق داخلی قادر به تامین برق مصرفی کشور نبودند. بنابراین ایران شروع به وارد کردن برق از کشورهای همسایه مانند ارمنستان کرد. حالا وزارت نیرو به دنبال احداث و توسعه نیروگاههای برق است تا از بحران کمبود برق جلوگیری کند.
از طرفی، در نیروگاههای برق از آب برای خنک کردن سیستمها استفاده میشود، بدین ترتیب روزانه مقدار بسیار زیادی از آب بخار میشود و ایران با بحران کمبود آب نیز مواجه است. بنابراین تاسیس نیروگاههای خورشیدی برای مدیریت بحران کمبود آب نیز بسیار مفید واقع میشود. همچنین تولید برق منجر به تولید دیاکسید کربن میشود که باعث آلودگیهای محیط زیستی میشود.
تولید انبوه برق سختی و دشواری هایی دارد و نیروگاههای داخلی توانایی تامین برق کل کشور را ندارند؛ به همین خاطر نوسانات برق در اکثر نقاط کشور دیده میشود و بسیاری از روستاها نیز برق ندارند. در ساعات اوج مصرف نیز شاهد خاموشی در شهرهای بزرگ هستیم و این روند همواره رو به افزایش است. بنابراین هر چه احداث نیروگاههای خورشید بیشتر شود، حجم شبکه افزایش مییابد و وزارت نیرو دوباره میتواند برق صادر کند.
استقبال مردم
استقبال مردم از طرح احداث نیروگاههای خورشیدی مطلوب و امیدوار کننده بوده و از ابتدای شروع این طرح شاهد رشد پنج الی ۱۰ درصدی ثبت نام در آن بودیم.
گفتنی است که قیمتی که وزارت نیرو بابت هر یک کیلووات انرژی در ساعت برای مصرف خانگی پرداخت میکند، حدود ۸۰۰ تومان است.
طی سه تا چهار سال اولیه سرمایه کاربر به صورت کامل بازمیگردد. بنابراین ۱۶ سال بعدی برای کاربر تماما سودآوری محسوب میشود. همچنین دولت برای نرخ تورم تضمین میدهد بدین ترتیب اگر تورم بالا برود، مقدار پرداختی نیز افزایش مییابد.
خرید تضمینی برق از نیروگاه های تجدید پذیر و انرژی پاک که به وسیله مشترکین برق، تا سقف ظرفیت انشعاب احداث می گردد، طی مراحل ذیل، شکل فوق صورت می پذیرد:
- تعرفه های خرید تضمینی برق
- لیست نمایندگان استانی و شهرستانی شرکت های توزیع نیروی برق
- مدارک و اسناد مورد نیاز برای ارائه به شرکت های توزیع نیروی برق برای اخذ مجوز
- شرایط اجرا ونکات فنی نصب سامانه های خورشیدی و بادی کوچک مقیاس
- نمومنه قرارداد بین متقاضیان و پیمانکاران ذیصلاح
- قرارداد خرید تضمینی برق بین شرکت های توزیع نیروی برق و متقاضیان مربوطه
- توافقنامه مدیریت پیمان خرید تضمینی برق تجدیدپذیر از مولدهای مختص مشترکین بین ساتبا و شرکت های توزیع نیروی برق
قابل ذکر است متقاضیان احداث نیروگاه های برق تجدیدپذیر را به مقررات مالیاتی و معافیت های مقرر در ماده (۱۳۲) قانون مالیاتهای مستقیم جلب می نماید .
مقررات و مراحل خرید برق تضمینی ۲۰ ساله انرژی خورشیدی از مشترکین:
- لزوم داشتن کنتور برق در محل مورد متقاضا برای نصب سامانه خورشیدی
- مراجعه به شرکت توزیع برق برای عقد قرارداد ۲۰ ساله با همراه داشتن:
- کارت ملی
- سند مالکیت
- قبض برق کنتور مورد نظر که به نام متقاضی
حداکثر ظرفیت سامانه خورشیدی قابل احداث محدود به ظرفیت انشعاب برق مشترک و تا سقف ۱۰۰ کیلووات می باشد.
صدور مجوز احداث نیروگاه خورشیدی و عقد قرارداد ۲۰ ساله برای کلیه مشترکین انواع تعرفههای خانگی،تجاری،صنعتی وکشاورزی مقدور میباشد.
تمامی هزینههای احداث و خریداری تجهیزات واجرای نیروگاه بعهده متقاضی بوده و با نظارت شرکت توزیع برق انجام می شود.
نیروگاه خورشیدی توسط شرکت توزیع برق به شبکه متصل میشود وانرژی تولید شده با کنتور مجزا به شبکه برق سراسری تزریق میشود و اندازه گیری میشود که از کنتور انرژی مصرفی مشترک مجزاست.
مشترک همچنان تمام انرژی الکتریکی مورد نیاز خود را از شبکه سراسری برق و از طریق کنتور برقی که داشت مصرف میکند، بنابراین تغییری در مبلغ فیش برق دریافتی ایشان به وجود نخواهد آمد.
نرخ خرید پایه برق خورشیدی در حال حاضر برای نیروگاههای
با حداکثر ظرفیت تا ۲۰ کیلووات، به ازای هر کیلووات ساعت ۸۰۰۰ ریال
بیش از ۲۰ کیلووات تا حداکثر ظرفیت ۱۰۰ کیلووات، به ازای هر کیلووات ساعت ۷۰۰۰ ریال
“می باشد که هر دوماه یکبار به حساب متقاضی واریز می شود.ازسال یازدهم نرخ پایه خرید تضمینی ۳۰% کاهش می یابد”
حال حاضر سرمایه لازم برای احداث هر کیلووات نیروگاه خورشیدی حدود ۶۰ میلیون ریال است.
سازمانهای دولتی اجازه استفاده از بودجه دولتی برای احداث نیروگاه خورشیدی را ندارند،لیکن امکان واگذاری فضای ساختمانهای اداری به صورت اجارهای به سرمایه گذاران بخش خصوصی برای این موضوع وجود دارد.در این صورت ارائه وکالت محضری واگذاری فضای ساختمان به سرمایه گذاری الزامی است.
نیروگاه خانگی خورشیدی
مشترکین خانگی شبکه توزیع برق شهری می توانند با نصب نیروگاه خورشیدی در پشت بام منزل و یا هر مکان دیگر ، درآمدی بین ۶۰۰٫۰۰۰ تا ۸۰۰٫۰۰۰ تومان در ماه کسب کنند.
از ویژگی های این طرح می توان به:
*هزینه سرویس و نگهداری بسیار کم تقریبا صفر
*عقد قرارداد فروش تضمینی برق در مدت ۲۰ سال
*برگشت سرمایه اصلی در طول ۳٫۵ سال
*کمک به حفظ محیط زیست برای کم کردن کار نیروگاههای برق و کاهش مصرف سوخت های فسیلی
اشاره کرد.
علاوه بر این موارد در شکلی دیگر می توان برق تولیدی از نیروگاه خورشیدی را در روز به مصرف رسانده و مازاد نیاز به شبکه برق شهری تزریق گردد.
سانان با حمایت از این طرح مفتخر است با کادری مجرب و متخصص در اجرای پروژه های نیروگاه خورشیدی هموطنانمان را یاری نماید.
حداقل سرمایه مورد نیاز این طرح برای اجرای نیروگاه ۵ کیلووات خورشیدی ۳۰ میلیون تومان است.